Tomasz Budzyński: "My nie gramy pod publiczkę"

Tomasz Budzyński: "My nie gramy pod publiczkę"

Zespołu Armia nikomu przedstawiać nie trzeba. Grupa, która niedawno obchodziła trzydziestolecie swego istnienia, wydała kilka tygodni temu kolejny album, zatytułowany "Toń".

Premiera tej płyty stała się przyczynkiem naszej rozmowy z Tomaszem Budzyńskim - liderem Armii i artystą niemal tak interdyscyplinarnym, jakby wywodził się z epoki renesansu - udziela się bowiem także jako malarz, poeta, kompozytor. Z tym niezwykłym artystą porozmawialiśmy więc nie tylko o muzyce i tematach związanych ze sztuką, ale także o świecie w ogólności.

Mateusz M. Godoń, Wyspa.fm: Zacznijmy o pytania o najnowsze wydawnictwo Armii - album "Toń". Co wyróżnia tą płytę od poprzednich albumów zespołu?

Tomasz Budzyński: Wszystko ją wyróżnia! 10 całkowicie nowych utworów, nowy skład zespołu, nowy producent, nowy artdesigner... Mnóstwo tych nowości! 

Przygotowując się do tego wywiadu, znalazłem Twoją wypowiedź, w której powiedziałeś, iż płyta jest nagrana trochę "na przekór" fanom. W jaki sposób można wyjaśnić to stwierdzenie?

Chodzi o to, że my nie gramy pod publiczkę. Nie istniejemy po to, aby spełniać oczekiwania swoich fanów. Nie kierujemy się ich zdaniem. Chcemy iść naprzód, zwiedzać nowe krainy, zaglądać do tajemniczych zakamarków. My jesteśmy w dalekiej podróży. To jest Podróż na Wschód. Jak się spojrzy na 30 lat istnienia zespołu Armia, to każda z wydanych w tym okresie płyt jest inna, stąd owe "na przekór".

Powiedziałeś też kiedyś, że tematy przewodnie piosenek Armii to przede wszystkim miłość i śmierć. Słuchając zarówno najnowszych utworów Armii, jak i płyty "Mor", którą nagrałeś z Trupią Czaszką, zauważyłem jednak, że w Twojej twórczości pojawiło się dużo wątków apokaliptycznych. Skąd przejście w taką tematykę?

Uważam, że są to najważniejsze sprawy  ludzkiego życia, które stanowią jego sens i tak naprawdę tylko o tym warto śpiewać. Natomiast ta apokaliptyczna otoczka wiąże się z tym, że żyję już w czasach, gdzie w mediach słyszę fałszywego proroka, a kultura jest jawnym antychrystem. Nasza twórczość jest apokaliptyczna - bo taki jest czas.

A właśnie - w tym roku wydałeś już aż 3 albumy, bo oprócz "Toni" i płyty "Rimbaud" ukazał się jeszcze nowy album zespołu 2Tm2,3. Jak w ogóle znajdujesz czas i siłę na nagrywanie tylu utworów w tak krótkim czasie?

Siła zawsze się znajduje, kiedy trzeba jej użyć we właściwy sposób. Muzyka czy malarstwo mnie nigdy nie męczą, bo ja po prostu robię to, co kocham. Bardzo mi dobrze, że mogę współpracować z tyloma fascynującymi artystami i wspaniałymi, wesołymi ludźmi.  Dla zakochanych czas płynie inaczej.

Wspomniana płyta "Rimbaud" to jest w zasadzie muzyczna adaptacja poezji Arthura Rimbauda - skąd się wzięła idea nagrania takiego albumu?

O nagraniu takiej płyty to marzyłem całe życie ! Ja jestem wielbicielem poezji Arthura Rimbauda - to jest po prostu bohater  mojej młodości.  Udawało mi się czasami przemycać na płytach Armii jakieś pojedyncze frazy, np. na płycie "Legenda" czy na "Triodante", ale tak naprawdę nie miałem z kim zrobić tego w formie całościowego projektu. W końcu udało mi się spotkać tych odpowiednich ludzi - są to Mikołaj Trzaska i Michał Jacaszek.

Muzyka na tej płycie jest zupełnie inna od tego, co do tej pory tworzyłeś - skąd w ogóle pomysł na takie odejście od tego, co zwykle tworzysz, i nagranie tym razem albumu zawierającego dużo elektroniki - można powiedzieć, że awangardowego?

To jest muzyka, która często towarzyszy mi na co dzień, więc w zasadzie nie jest to żadna wielka nowość dla mnie czy "odkrycie Ameryki". Tu chodzi o to, czy możliwa jest współpraca z takimi ludźmi jak Trzaska i Jacaszek. Okazuje się, że bardzo wiele nas łączy - a przede wszystkim każdy z nas ma wykształcenie plastyczne. Dlatego udało nam się stworzyć całkowicie nową jakość w twórczości każdego z naszej trójki.

Wracając do płyty "Toń" - jest to już kolejny album, który tworzysz z Marcinem Borsem. Jak ci się z nim współpracuje?

Bardzo dobrze mi się współpracuje z Marcinem, bo podobnie patrzymy na muzykę i świetnie się rozumiemy. On jest fanem Beatlesów - ja również, więc jesteśmy się w stanie dogadać (śmiech). Marcin ma zmysł psychodeliczny a ja właśnie taką muzykę uprawiam. Jestem bardzo zadowolony z brzmienia płyty "Toń", cieszę się, że mogłem skorzystać z tych cudownych instrumentów, które stoją u niego w studiu: z piana Wurlitzer czy z Soliny.

Oprócz tworzenia muzyki - malujesz również obrazy, jesteś też pisarzem - napisałeś już swoją autobiografię, słyszałem też, że przygotowujesz kolejną książkę. Można powiedzieć, że jako artysta udzielasz się na wielu polach - na którym z nich czujesz się najlepiej?

Najlepiej czuję się jako malarz - ja jestem przede wszystkim malarzem, muzykiem zostałem właściwie przez przypadek! Nikt się nie spodziewał, że zespół Siekiera z małego miasteczka Puławy osiągnie tak wielki sukces, jaki stał się naszym udziałem w Jarocinie 1984 - a potem to się już tak samo potoczyło... Jednak przez malarstwo wyrażam się w sposób dla mnie najgłębszy. Ten  prawdziwy ja znajduje sie na moich obrazach.

A o czym będzie ta nowa książka, którą przygotowujesz?

.... to będzie powieść z gatunku realizmu magicznego...

Brzmi interesująco! A skąd w ogóle czerpiesz inspiracje do swej twórczości na tych wszystkich polach?

Z własnego życia, no bo skąd? Czasem, wiadomo, inspirują mnie też inne dzieła sztuki - na przykład, gdy idę obejrzeć jakąś wystawę do muzeum, to po powrocie do domu od razu chce mi się malować. Albo różne filmy - ja bardzo często po obejrzeniu filmów zaczynam robić muzykę. To ciekawe, że właśnie filmy obudzają tę wenę - tak było na przykład po obejrzeniu filmu Herzoga "Aguirre, gniew boży". Ostatnio olbrzymi wpływ  wywarł na mnie  film "Koń turyński" Beli Tarra, którego atmosfera udzieliła mi się w tak wielkim stopniu, że bardzo zainspirowała mnie do napisania wielu tekstów. Ale jak powiedziałem na początku - przede wszystkim inspiruje mnie własne życie. Jacaszek mówi, że ja tworzę muzykę ilustracyjną i on ma rację, bo jestem malarzem.
Ostatnio w wakacje, gdy pisałem teksty na płytę "Toń", oglądałem dużo  starych filmów Bergmana i te genialne filmy z lat 60-tych, jak też późniejsze: "Szepty i krzyki" czy "Persona" zrobiły na mnie ponownie ogromne wrażenie - a że ja jestem na sztukę bardzo wrażliwy, to potem odzwierciedla się  w mojej twórczości. To wszystko się ze sobą przeplata.

Jak duży wpływ na Twoją twórczość ma religia i Twoja własna religijność, której często dajesz wyraz?

Jezus Chrystus  ma po prostu kolosalny wpływ na mnie! To się wyraża w życiu, w sztuce, w każdej dziedzinie. Chrześcijaństwo nie jest sprawą prywatną, ja staram się sakralizować przestrzeń.

Wracając do tematyki muzyki - Twój sztandarowy projekt, czyli Armia, obchodził niedawno swe 30-lecie. Jak ten zespół - nie licząc samego składu - zmienił się przez te 30 lat?

Moim zdaniem - ten zespół nie zmienił się! Oczywiście - tu nie chodzi o to, że taka czy inna płyta jakoś inaczej brzmi - to jest normalne i zrozumiałe z tego choćby względu, że jest już inna generacja instrumentów, są inne wzmacniacze... w gniazdku  płynie inny prąd  niż w latach 80-tych (śmiech). Zmieniają się  ludzie - to też jest ciekawe, że praktycznie każda płyta była nagrywana w innym składzie! - każdy gra inaczej: ludzie nie są maszynami, wkładają w nagrania swoją duszę. Ale nie zmienia się  duch zespołu. Nasze nastawienie do muzyki pozostaje takie same, jak na początku!

Stylistyka zespołu jest jednak trochę odmienna, niż te 30 lat temu...

My mamy własny oryginalny styl, jedyny w swoim rodzaju i trudno nas pomylić z jakimś innym zespołem na świecie. My nie gramy punk rocka, nie gramy metalu, my jesteśmy baśniowym zespołem poezji śpiewanej - i to się przez te 3 dekady absolutnie nie zmieniło.

Jako muzyk z ponad 30-letnim doświadczeniem, jak postrzegasz obecnie świat muzyki? Czy jest szansa, żeby w dzisiejszym świecie pojawiały się takie zespoły, jak Armia - autentyczne, mające prawdziwą duszę?

Oczywiście! Bo każdy człowiek jest inny, ma swoją własną opowieść. Kłopot w tym, że często  młodzi muzycy zamiast opowiadać swoją historię - opowiadają cudzą. Najgorszym pomysłem na sztukę jest starać się grać jak "ktoś tam", brzmieć jak "ktoś tam". Ja zawsze stawiam sobie na pierwszym miejscu to, aby nasze płyty nie były podobne do nikogo i do niczego wcześniej. Aby nie można nas było z nikim porównać. Trzeba mówić własnym, a nie cudzym językiem. To jest najważniejsze! W każdej chwili może się pojawić nowy Hendrix - to tylko zależy od talentu. Ja ostatnio dużo chodzę na koncerty muzyki jazzowej czy nowej muzyki żydowskiej - w tym środowisku związanym z Raphaelem Rogińskim czy Mikołajem Trzaską dzieją się naprawdę ciekawe rzeczy! W 2015 ukazało się już parę dobrych  płyt - bardzo mi się podobają nowe płyty Seasick Steve'a, Faith No More czy Killing Joke - oczywiście, pojawia się mnóstwo rzeczy wtórnych, szczególnie w Polsce, ale ja tego po prostu nie słucham - bo po co?

Macie jakieś plany koncertowe związane z promocją płyty "Toń"? W internecie znalazłem jedynie informację o koncertach w Katowicach i Bolesławcu...

Na razie nie ma w planach żadnej trasy związanej z płytą "Toń" - będą oczywiście pojedyncze koncerty, takie jak ten w Katowicach, który odbył się w studiu radiowym i był rejestrowany. Wydaliśmy do tej pory 5 płyt koncertowych, ale mam nadzieję, że ten materiał - zawierający zresztą wszystkie utwory z płyty "Toń" - będzie również czymś  ekscytującym i odmiennym.

Twoje dalsze plany związane z którymkolwiek z Twoich projektów...?

Jak sam powiedziałeś, ja w tym roku nagrałem 3 płyty - a to bardzo dużo jak na jedną osobę! A w nowym roku planuję wydać swoją czwartą płytę solową, ale żeby ją nagrać muszę  jechać do Grecji...

Czemu akurat tam?

Chciałbym nagrać tę płytę w starożytnych grobowcach w Mykenach . To mają być takie "pieśni bez słów" i mam nadzieję, że mi sie to uda.

Bardzo dziękuję za rozmowę.

Komentarze: