Zaledwie cztery tygodnie dzielą nas od premiery nowej płyty Sabatonu, „The Great War”, a jeszcze wcześniej, bo już za kilka dni, ci ulubieńcy polskiej publiczności zaprezentują się jej podczas Mystic Festivalu w Krakowie, gdzie wystąpią w roli headlinerów drugiego dnia imprezy. Między innymi o nowym albumie i wizycie pod Wawelem porozmawialiśmy kilkanaście dni temu z liderami zespołu, Joakimem Brodénem i Pärem Sundströmem. Zapraszamy do lektury tego obszernego i ciekawego wywiadu!

Rozmowę przeprowadził Mateusz M. Godoń.

MATEUSZ: Rozmawiamy niedługo przed premierą waszej nowej płyty, zatytułowanej „The Great War”. Co takiego Was urzekło w I wojnie światowej, że zdecydowaliście się poświęcić jej cały album – choć w rzeczywistości nie było w tym konflikcie nic wspaniałego?

PÄR: Mnie samego I wojna światowa zawsze fascynowała – ze względu na to, jak bardzo trudnym konfliktem ona była, jak wpłynęła na losy świata, ze szczególnym uwzględnieniem Europy. Poza tym, nie było chyba w całej historii naszej planety równie mrocznej, dołującej i przerażającej wojny. To, że właśnie teraz postanowiliśmy jej poświęcić cały album, wynika z tego, że minionej jesieni minęło równo 100 lat od jej zakończenia, a w tym roku od ostatecznego zawarcia pokoju w Wersalu – było więc dla nas rzeczą naturalną, by właśnie teraz odłożyć wszystkie inne pomysły na bok i skupić się właśnie na tym straszliwym konflikcie.

JOCKE: To prawda, że I wojna światowa była jednym z najmroczniejszych konfliktów zbrojnych w historii ludzkości, ale mam wrażenie, że postrzegamy ją jako nawet straszniejszą, niż była naprawdę ze względu na jej obraz wykreowany w filmach, które są osadzone w tamtych czasach. W każdym razie, o płycie opowiadającej o tym konflikcie myśleliśmy już od dawna – przynajmniej od czasu prac nad albumem „The Art Of War” w 2008 roku. Pamiętam, że przekopując się wtedy przez źródła ukazujące, jak istotna jest dynamika działań wojennych, co rusz natrafialiśmy na stwierdzenie, iż sposób, w jaki funkcjonował front zachodni w trakcie I wojny światowej, stanowi absolutne zaprzeczenie tej tezy. Nagraliśmy wtedy dwie piosenki inspirowane bitwami stoczonymi w latach 1914-1918 – pod Gallipoli („Cliffs Of Gallipoli”) i pod Passchendaele („The Price Of A Mile”), ale wciąż mieliśmy w głowach myśl, że warto by było mocniej wejść w ten temat. W końcu stwierdziliśmy, że nadszedł czas na to, by cały album poświęcić właśnie Wielkiej Wojnie – bo pod taką nazwą znana była do 1939 roku, kiedy to rozpoczęła się jeszcze większa w skali zniszczeń II wojna światowa. Uznaliśmy, że właśnie taki tytuł płyty, „The Great War”, będzie najlepszy z historycznego i muzycznego punktu widzenia: z historycznego, bo gdy się toczyła, świat naprawdę nie pamiętał większego konfliktu w całej swej historii, a z muzycznego – bo gdy wydasz płytę zatytułowaną w ten sposób, potem możesz udać się w „The Great Tour”. Czasami proste rozwiązania nasuwają się same (śmiech)!

MATEUSZ: „The Great War” jest waszym drugim albumem koncepcyjnym po płycie „Carolus Rex” z 2012 roku. Jakie, oczywiście poza samą tematyką obu płyt, są między nimi największe różnice?

JOCKE: Z oczywistych względów nasza nowa płyta jest nieco mroczniejsza, niż „Carolus Rex”. Jednocześnie, „Carolus Rex” jest bardziej epicki i orkiestrowy – coś jak sztuka operowa! – podczas gdy „The Great War” jest płytą bardziej „filmową” pod względem swej budowy. Poza tym, tym razem nagraliśmy ten album tylko w jednym języku, bez szwedzkiej wersji. Wreszcie, powiedziałbym, że „Carolus Rex” jest jednak w większym stopniu koncepcyjny, niż „The Great War” – o ile pierwszy z tych albumów opowiada historię powstania i upadku szwedzkiego imperium, rozciągniętą na przestrzeni ponad 100 lat, w sposób absolutnie chronologiczny, to w przypadku drugiego aż tak ściśle się tej chronologii nie trzymamy – to po prostu kolekcja 10 historii opowiadających o zdarzeniach, które miały miejsce podczas I wojny światowej. Mogę zatem rzec, że tym razem podeszliśmy do pomysłu nieco inaczej, niż wtedy.

MATEUSZ: Na pierwszy singiel z „The Great War” wybraliście kawałek „Fields Of Verdun” – czemu akurat ten?

JOCKE: Zadecydowały o tym dwie kwestie. Po pierwsze, „Fields Of Verdun” świetnie pokazuje zarówno prawdę, jak i stereotypy o I wojnie światowej. Po drugie, niedługo przed premierą tego singla wypuściliśmy do sieci utwór „Bismarck”, więc uznaliśmy, że tym razem należałoby opublikować coś nieco szybszego – tym bardziej, że nie dzieliliśmy się niczym nowym mniej więcej przez ostatnie 2,5 roku, a teraz w krótkim czasie mieliśmy wydać 2 single i dobrze by było, gdyby choć trochę się od siebie różniły, żeby pokazać różne strony naszej twórczości.

MATEUSZ: Wielka Wojna była pełna fascynujących postaci, jednak zdecydowaliście się w specjalny sposób uhonorować tylko dwie – Lawrence’a z Arabii i Czerwonego Barona – i muszę przyznać, że nie jest to dla mnie taki oczywisty wybór. Czemu właśnie oni dostali swoje piosenki?

JOCKE: Na szerokim horyzoncie zdarzeń obaj mogą istotnie wydawać się mało ważnymi postaciami – w tym sensie, że wojna skończyłaby się prawdopodobnie w ten sam sposób niezależnie od tego, czy wzięliby w niej udział. Ale znamy się nie od dziś, więc wiesz, że często wychodzimy z założenia, iż to nie ostateczny wpływ danej postaci na wydarzenia decyduje w naszym mniemaniu o tym, czy warto jej poświęcić piosenkę. Patrzymy raczej na to, czy jest w jej losach coś, co chwyta za serce – ten czysto „ludzki” element, który powoduje, że czytelnik, widz czy w tym przypadku słuchacz się z danym bohaterem identyfikuje. Czasami czujemy, że większość książek historycznych źle podchodzi do tematu – skupiając się na globalnym aspekcie zdarzeń, który może być totalnie nudny, i jednocześnie zapominając o tym, co najbardziej ciekawi ludzi, czyli losach innych, inspirujących osób. Na górze piramidy, tam gdzie rozgrywają się wydarzenia ważne w światowej skali, rozgrywa się historia – ale to u jej podnóża pisane są opowieści, w których rozkochują się czytelnicy na całym świecie, przynależący do każdej jednej kultury. Właśnie wtedy, gdy wczytasz się w biografie tych pojedynczych ludzi, którzy w jakiś sposób, oddolnie, wpłynęli na losy wojny, dowiesz się, jak bardzo jest ona złożona i interesująca. I to jest właśnie nasz sposób opowiadania historii – sami chętnie byśmy czytali tak napisane książki! Rozważaliśmy oczywiście też inne postaci, niż Lawrence i Czerwony Baron w kontekście tej płyty – co najmniej 30, a może i 50 nazwisk! – w tym także kilku najbardziej znanych dowódców z okresu Wielkiej Wojny. Jednak albo nie było w nich nic takiego, co by nas naprawdę mocno zainspirowało do napisania na ich temat piosenki, albo też zwyczajnie nie udało nam się skomponować takich utworów, które oddawałyby im cześć w odpowiedni sposób. Na każdą piosenkę, która ostatecznie powstaje, przypadają co najmniej dwie kompozycje, których ostatecznie nie wykorzystaliśmy, i jakieś dziesięć opowieści, które jeszcze czekają na swój właściwy moment.

MATEUSZ: Ze wszystkich utworów, jakie zamieściliście na tym krążku, najbardziej zaskoczył mnie „82nd All The Way” – jest tak dynamiczny, momentami wręcz skoczny i radosny, że chwilami mam wrażenie, iż nie do końca wpisuje się w tę ciężką atmosferę Wielkiej Wojny, jaką chcieliście ukazać na tym albumie.

PÄR: To prawda, że ten utwór nieco odstaje od pozostałych pod względem klimatu, jednak należy pamiętać, iż nawet podczas tak dołującego konfliktu, jak I wojna światowa, miały miejsce tak heroiczne czyny, że opowieści o nich potrafiły podnieść na duchu ówczesnych świadków tych wydarzeń. Dlaczego więc teraz miałoby być inaczej? O wyczynach 82 Dywizji Powietrznodesantowej, na czele z sierżantem Alvinem Yorkiem, chcieliśmy opowiedzieć już od dawna – przynajmniej od czasu płyty „Heroes” z 2014 roku. Uznaliśmy jednak wtedy, że ze względu na to, że już wcześniej nagraliśmy na ten album piosenkę „To Hell And Back” o Audie’m Murphym, nie byłoby dobrze, gdyby na jednej płycie znalazły się dwa utwory o amerykańskich żołnierzach. Odłożyliśmy więc wtedy historię sierżanta Yorka i jego dywizji na półkę, a teraz uznaliśmy, że nadszedł jej czas.

MATEUSZ: Zdecydowaliście się tym razem zakończyć album w dość nietypowy sposób – krótką, czysto chóralną kompozycją bazującą na wierszu Johna McCrae „In Flanders Fields”. Skąd pomysł, by w ogóle sięgnąć po ten poemat – i czemu nie zdecydowaliście się dograć do niego żadnej partii instrumentalnej?

JOCKE: Szczerze mówiąc, początkowo planowaliśmy, że ten utwór będzie dużo bardziej rozbudowany, niż finalnie jest. Ale im więcej z niego usuwaliśmy – tym lepszy się stawał! To w przypadku Sabatonu absolutna nowość, bo zawsze dążyliśmy do tego, by w naszych piosenkach dużo się działo – nie jesteśmy zwolennikami robienia czegokolwiek na małą skalę, raczej staramy się wychodzić jak najmocniej na zewnątrz (śmiech). Ale przed „In Flanders Fields” mamy piosenkę zatytułowaną „The End Of The War To End All Wars”, będącej retrospektywą z perspektywy osoby, która 11 listopada 1918 roku rozmyśla o wszystkim, co się wydarzyło w trakcie tej wojny. Pod koniec tego numeru mamy sekwencję, w której każdy z instrumentów stara się przeważyć nad pozostałymi – w ten sposób powstaje chaos, który w pewnym momencie zanika, symbolizując tym samym koniec działań zbrojnych. Uznaliśmy, że nie ma sensu, by zaraz potem budować napięcie od nowa, więc usunęliśmy z „In Flanders Fields” całą sekcję instrumentalną, pozostawiając tylko ten chór. W zasadzie w obecnym kształcie jest to piosenka Sabatonu… bez Sabatonu, bo wprawdzie skomponowaliśmy samą melodię, jednak tekst nie jest nasz – i żaden z członków zespołu nie śpiewał w tym chórze!

MATEUSZ: Kogo zatem możemy tam usłyszeć?

JOCKE: To chórzyści, którzy współpracują z nami już od dłuższego czasu: dziewczyny wspomagają nas przy nagraniach już od czasu płyty „Primo Victoria”, a panowie pochodzą z formacji Eternal of Sweden i też są z nami wiele lat, bo słychać ich było już na „Coat Of Arms”.

MATEUSZ: Mam wrażenie, że na tym albumie w ogóle jest dużo więcej chórów, niż na poprzednich płytach Sabatonu. Czyżbyście chcieli w jeszcze większym stopniu, niż do tej pory, zrobić z nich wasz znak rozpoznawczy?

JOCKE: Myślę, że jest ich niewiele więcej, niż dawniej – po prostu tym razem zostały bardziej wyeksponowane podczas mixów (śmiech). Każdy producent ma swój własny styl – na przykład Jonas [Kjellgren – przyp. red.], z którym nagrywaliśmy „The Great War”, zawsze zwraca uwagę na te chórki i lubi też kłaść mocny akcent na partie gitarowe. On świetnie umie zbudować klimat – to dzięki niemu ten album nabrał takiej lekko niepokojącej, mrocznej atmosfery. W przypadku tego krążka dużym plusem było to, że można było mu nadać w miarę spójny ton – w przeciwieństwie chociażby do naszej poprzedniej płyty „The Last Stand”. Nie chodzi mi oczywiście o to, że był to zły album – po prostu było nam trochę trudno znaleźć brzmienie, które tak samo dobrze pasowałoby do opowieści o starożytnej bitwie pod Termopilami, XIX-wiecznych Samurajach i sowiecko-afgańskim konflikcie sprzed ledwie kilkudziesięciu lat. Zarówno z geograficznego, jak i chronologicznego punktu widzenia rozstrzał był olbrzymi – skakaliśmy tak w przestrzeni, jak i w czasie, więc niełatwo było znaleźć w tym wszystkim wspólny punkt zaczepienia. Teraz było nam o tyle łatwiej, że wszystkie te opowieści, które umieściliśmy na „The Great War”, miały miejsce mniej więcej w tym samym czasie i na znacznie mniejszej przestrzeni. Chcieliśmy zatem, by znalazło to przełożenie w brzmieniu płyty, by poszczególne elementy kompozycji ściślej wiązały ze sobą kolejne piosenki – i stąd te chóry są mocniej wyeksponowane, niż to wcześniej bywało.

MATEUSZ: Po raz pierwszy powierzyliście produkcję tego albumu wspomnianemu Jonasowi Kjellgrenowi. Jak oceniacie współpracę z nim?

PÄR: Przede wszystkim – to nie jest tak, że nigdy wcześniej nie pracowaliśmy z Jonasem. Rzeczywiście pierwszy raz został głównym producentem całego krążka, jednak dawniej zajmował się choćby koncertówkami czy niektórymi singlami, pomagał nam też z masteringiem materiału na „The Last Stand”. Kilka lat temu wypuściliśmy singiel z coverem piosenki grupy Manowar „Kingdom Come”, nad którego produkcją czuwał właśnie Jonas, i wielu ludzi zachwycało się jego brzmieniem, mówiąc, że fajnie by było, gdybyśmy nasz kolejny album brzmiał podobnie. Stwierdziliśmy, że warto spróbować. Teraz będzie już można porównać, jak wypadł krążek wyprodukowany przez Jonasa, z tymi, którymi zajmował się Peter Tagtren, i zobaczymy, które brzmienie będzie bardziej odpowiadało naszym fanom. Mi w każdym razie to nie robi wielkiej różnicy – z obydwoma świetnie mi się pracuje i uważam, że każdy z nich wykonuje świetną robotę.

MATEUSZ: Zdążyliście już oswoić się z materiałem z „The Great War” na tyle, żeby któraś z nowych piosenek stała się już tą ulubioną?

PÄR: Myślę, że ten materiał jest jeszcze na tyle świeży, że w przypadku każdego z nas odczucia co do poszczególnych utworów wciąż się nieustannie zmieniają. Ciągle odkrywamy w tych piosenkach coś nowego, słuchamy przemyśleń ludzi, którzy mieli możliwość je usłyszeć i w ten sposób dowiadujemy się o nich nowe rzeczy, zmieniając w ten sposób własne spojrzenia. Na ten moment najbardziej lubię chyba tytułową „Great War”, która brzmi trochę jak mieszanka „Primo Victoria” i „Carolus Rex”. Jest interesująca, zmusza do przemyśleń i fajnie mi się ją wykonuje na żywo.

MATEUSZ: By umilić fanom oczekiwanie na premierę „The Great War”, jeszcze pod koniec kwietnia zdecydowaliście się opublikować piosenkę „Bismarck”, która jednak nie znajdzie się na nadchodzącym albumie. Jaka jest historia tego utworu? Jak to się stało, że mimo tego, iż jak twierdzicie, pomysł na niego mieliście od dawna, nie trafił on na żaden Wasz album?

JOCKE: Mam wrażenie, że trochę słabo to wyjaśniliśmy przy okazji premiery tego kawałka, bo często jesteśmy o to pytani – zarówno w wywiadach, jak i w komentarzach na Facebooku (śmiech). A wygląda to tak, że w tym roku świętujemy nasze 20-lecie i stwierdziliśmy, że trzeba z tej okazji zrobić coś zajebistego. Niektóre wytwórnie w tej sytuacji zasugerowałyby zapewne, byśmy wydali jakiś fajnie opakowany box-set z wszystkimi naszymi płytami, ale my nie jesteśmy jednym z tych zespołów, które lubią zmuszać swoich fanów do ponownego płacenia za rzeczy, które już kupili. Zadaliśmy sobie więc pytanie: a gdyby tak zrobić coś dokładnie przeciwnego – dać naszym fanom coś totalnie za darmo, mówiąc „dzięki za te 20 lat razem z nami”? A gdy już zgodziliśmy się, że to świetny pomysł – to pojawiła się kolejna wątpliwość: o czym nagrać tę piosenkę? Sięgnęliśmy więc po długą listę próśb wysuwanych przez fanów i wybraliśmy ten temat, który przewijał się w nich najczęściej. I rzeczywiście, tak jak mówisz – dyskutowaliśmy o „Bismarcku” już wiele razy, ale nigdy nie było właściwego momentu, by wreszcie go nagrać. Stwierdziliśmy, że teraz ten moment nadszedł – postanowiliśmy, iż nagramy piosenkę i teledysk do niej, po czym wrzucimy ten materiał do sieci całkowicie za darmo. Nie żeby mieć z tego jakiekolwiek korzyści, nie dla zysków – po prostu po to, by podzielić się muzyką. To podejście obróciło się jednak szybko przeciwko nam – nie minęło nawet 30 sekund od premiery klipu, gdy pojawiły się pytania: „gdzie mogę kupić ten singiel?”, „czemu nie mogę posłuchać tej piosenki na Spotify?”, „kiedy będzie dostępny na Apple Music?” i tym podobne. Do cholery, ludzie: nie o to chodziło z tą piosenką! (śmiech). Ale wyciągnęliśmy szybko właściwe wnioski – więc wkrótce piosenka trafiła na wszystkie platformy streamingowe, żeby każdy się mógł cieszyć nią w taki sposób, jak lubi. Oczywiście, to nie zakończyło dyskusji – teraz pojawiają się pytania typu: „a kiedy będzie winyl?”. Drodzy fani, do kurwy nędzy – naprawdę chcieliśmy wam dać utwór ZA DARMO, tak żebyście nie musieli za niego płacić, więc ten jeden raz po prostu się nim cieszcie! (śmiech). A skoro już rozmawiamy o „Bismarcku”, to warto jeszcze wspomnieć o współpracy, jaką przy okazji tego kawałka nawiązaliśmy z firmą Wargaming. Oczywiście, nie mieli oni nic wspólnego z samą piosenką, ale z klipem do niej – już tak. Bez ich pomocy nie moglibyśmy nagrać takiego klipu, jaki powstał – a jest zdecydowanie jednym z imponujących, jakie do tej pory wypuściliśmy.

MATEUSZ: Rzeczywiście, sceny batalistyczne w nim ukazane mogą robić wrażenie!

JOCKE: Wiesz, jak zobaczyliśmy wstępne projekty tego, co ma się znaleźć w tym klipie, spojrzeliśmy na tych gości z niedowierzaniem. „Jak, do cholery, chcecie to wszystko zrobić w niecałe 3 miesiące?!”, spytałem. „Po prostu jesteśmy w tym dobrzy”, odpowiedzieli. Nie do końca w to wierzyłem – ale potem okazało się, że rzeczywiście dali radę! Widziałem hollywoodzkie filmy z gorszym CGI niż w naszym teledysku – więc naprawdę wyszło im świetnie.

MATEUSZ: Ostatni raz mieliśmy okazję pogadać 3 lata temu i przez ten czas w składzie zespołu zaszła jedna istotna zmiana: Thobbego Englunda zastąpił inny świetny gitarzysta, Tommy Johannsson. Jak, z perspektywy tych trzech lat, oceniacie waszą współpracę z Tommy’m? Jakie są największe różnice między nim a Thorbjörnem?

PÄR: Tommy jest bardzo doświadczonym muzykiem. Przed dołączeniem do Sabatonu pracował w studiu przy wielu różnorodnych projektach i gdy dołączył do zespołu, od razu wiedzieliśmy, że będzie to dla nas świetny nabytek w kontekście pracy nad pisaniem nowych utworów. Nie spodziewaliśmy się jednak, jak wiele wniesie do zespołu – Tommy bardzo entuzjastycznie podchodzi do pracy i robi wszystko, by każda piosenka brzmiała jak najlepiej. A jaka jest największa różnica między nim a Thobbem? Szczerze mówiąc, nigdy się nad tym nie zastanawiałem! Prędzej mógłbym wskazać to, co ich łączy – obaj bardzo ekscytują się tworzeniem nowych piosenek i pochodzą z tej samej okolicy na północy kraju.

JOCKE: Wydaje mi się, że najwięcej różnic między nimi da się dostrzec w stylistyce ich gry. O ile Tommy jako muzyk inspiruje się późnymi latami 80-tymi i ma w sobie coś z Gary’ego Moore’a, to Thobbe sięga po nieco wcześniejsze brzmienia – te z przelomu lat 70-tych i 80-tych – i jest trochę bardziej jak Yngwie Malmsteen. Z perspektywy tych 3 lat mogę stwierdzić, że Tommy okazał się fantastycznym wzmocnieniem zespołu – jest jednym z najbardziej kompletnych muzyków, jakich miałem okazję kiedykolwiek poznać, a już na pewno z tych, z którymi miałem zaszczyt dzielić scenę. Jest świetnym gitarzystą, znakomitym wokalistą, gra również doskonale na instrumentach klawiszowych. Thobbe był – i nadal jest – skupiony przede wszystkim na gitarach, i trzeba przyznać, że osiągnął w tym temacie prawdziwe mistrzostwo, zaś Tommy jest po prostu bardziej wszechstronny jako muzyk. Natomiast trudno powiedzieć, żeby była między nimi jakaś wielka różnica w kwestii sposobu gry na gitarze rytmicznej, bo pod tym względem wywodzą się z tej samej szkoły. Da się to wyłapać dopiero, gdy pojawiają się solówki – w nich wyrażają samych siebie w zupełnie inny sposób. Podczas gdy Tommy gra je melodyjnie i chwytliwie, solówki Thobbego są bardziej surowe, momentami wręcz brutalne. To kwestia gustu, który styl komu bardziej odpowiada – ale obaj są świetni na swój własny sposób. A jeśli ktoś chciałby usłyszeć surowe solo na koncercie Sabatonu, to bez obaw – przecież jest jeszcze Chris, który też potrafi wydusić z gitary zajebiste, ostre riffy! W każdym razie jestem zadowolony z tego, jak to się ułożyło, bo mimo że Thobbe nas opuścił, pozostajemy w znakomitych relacjach i wiem, że zawsze mogę do niego zadzwonić i rzucić: „hej, spiknijmy się na piwo i napiszmy coś razem” – a jest naprawdę świetnym kompozytorem! Ciekawiło mnie, czy i pod tym względem Tommy będzie równie zdolny – i okazało się, że tak, gdy napisaliśmy razem kawałek „A Ghost In The Trenches” na nową płytę.

MATEUSZ: Jocke, wspomniałeś o tym, że zawsze możesz zadzwonić do Thobbego i zaprosić do wspólnego pisania – a wiem, że brał udział w tworzeniu „Fields Of Verdun”. Czy możemy jeszcze usłyszeć Thorbjörna w jakiejkolwiek innej piosence z „The Great War”?

JOCKE: Nie, niestety Thobbe jest obecny tylko w „Fields Of Verdun”. Napisaliśmy ten numer razem, więc było absolutnie naturalne, że weźmie udział w nagraniach. To właśnie on jest autorem tych pobrzmiewających Beethovenem momentów na styku przejścia i refrenu. Pamiętam, że rozmawialiśmy o tym, iż zawsze podobały mi się te charakterystyczne dla Beethovena modulacje akordowe – na co Thobbe uniósł palec wskazujący, mówiąc „i to jest właśnie zajebisty pomysł!”, po czym… wyczarował absolutnie magiczne solo inspirowane „V Symfonią”. Uwielbiam tego faceta!

MATEUSZ: Wracając do Tommy’ego: kiedy w końcu pozwolicie mu zaśpiewać jeden z tych jego ulubionych coverów ABBY podczas waszego koncertu?

JOCKE: Na naszych koncertach będzie z tym ciężko (śmiech). Ale wierz mi: on to ciągle robi podczas każdego jednego karaoke, na jakie zdarza nam się chodzić! Wszystko, czego potrzeba, żeby usłyszeć, jak Tommy śpiewa piosenki ABBY, to złapać go po występie, zaprosić na piwo i zabrać do baru karaoke – i gwarantuję, że przeżyjesz najzabawniejszy wieczór w całym swoim życiu, bo Tommy to po prostu Wielki Mistrz Karaoke, i to w skali całej tej cholernej planety! Mnóstwo śmiechu, fantastyczne przeżycia w towarzystwie świetnego faceta – czy można marzyć o czymś więcej?

MATEUSZ: Jak już zostało wspomniane, w tym roku Sabaton świętuje 20-lecie swego istnienia. Jak przez ten czas zmieniał się zespół – nie licząc oczywiście zmian czysto personalnych?

PÄR: Przede wszystkim, wcale nie zmienił się cel zespołu – czyli to, by grając heavy metal zawędrować aż na sam szczyt, gdziekolwiek by on nie był! Tym, co się zmieniło, jest nasze doświadczenie – nabyte nie tylko przy okazji samych nagrań czy występów, ale przede wszystkim dzięki temu, co dzieje się w cieniu tego wszystkiego. Sami zarządzamy tym projektem, bez żadnego dodatkowego managera, więc uczymy się nowych rzeczy każdego dnia, musząc reagować na niespodziewane sytuacje, które przytrafiają nam się w trasie, i znajdując dla nich najlepsze rozwiązania. Dzięki temu jesteśmy doświadczeni, jak mało który zespół, i jestem szczęśliwy z myślą, że przez te 20 lat nauczyliśmy się tak wiele – nie tylko o tym, jak grać muzykę, ale również w takich kwestiach, jak logistyka, ekonomia, marketing czy wreszcie relacje międzyludzkie. Jestem dumny z bycia częścią tej niesamowitej przygody, z tego, jak wiele razem osiągnęliśmy i z ludzi, którzy każdego dnia wkładają całe swe serce w pracę dla Sabatonu. Myślę, że to, do czego doszliśmy na przestrzeni tych dwóch dekad, stanowi naprawdę wielki wyczyn.

MATEUSZ: Skoro tak wiele już osiągnęliście – to czy jest coś, co wciąż pozostaje w sferze waszych marzeń?

PÄR: Cóż, nagraliśmy już kilka niezłych albumów, objechaliśmy większą część świata, grając w tym czasie jako headlinerzy na kilku z największych festiwali. Nasz własny festiwal w Falun jest drugą co do wielkości rockową imprezą w Szwecji, a Sabaton Cruise jest najszybciej wyprzedawanym tego typu muzycznym eventem na Bałtyku. Mieliśmy też swoją stację radiową, ale niedawno przekształciliśmy ją w kanał telewizyjny, który teraz nazywa się Sabaton History Channel. Rzeczywiście, sporo już udało się zrobić – ale wciąż mamy w głowach mnóstwo niewykorzystanych pomysłów, które tylko czekają na swój moment, by wcielić je w życie. Niektóre z nich wymagają długich przygotowań, zebrania ludzi, którzy nam pomogą – na przykład wyprodukowanie jednego odcinka Sabaton History Channel wymaga pracy dziesięciu osób. Zabranie się za ten projekt wymagało zatem wielu lat przygotowań – a są w mojej głowie takie, których uruchomienie zajmie nam nawet więcej czasu.

MATEUSZ: A czyim właściwie pomysłem było uruchomienie Sabaton History Channel?

PÄR: Ja i Jocke rozmawialiśmy o tym po raz pierwszy jakieś 15 lat temu, ale wtedy nie było warunków do tego, by zrobić z tym coś więcej – zachowałem zatem ten pomysł w pamięci i wróciłem do niego, kiedy mieliśmy wreszcie możliwość, by zacząć nad nim pracować. Kilka lat temu byłem gościem Indy’ego Neidella w jego podcaście TimeGhost History i poczułem, że nadszedł czas, by wrócić do pomysłu o własnym programie. Zabrałem się za to z całym zaangażowaniem, zostając głównym producentem Sabaton History Channel, więc mogę nieskromnie powiedzieć, że to ja sam jestem siłą napędową tego projektu.

MATEUSZ: Wracając do Waszego 20-lecia: opublikowaliście już specjalną piosenkę w prezencie dla fanów, wkrótce wydacie kolejny album – ale czy zamierzacie celebrować tę rocznicę w jeszcze jakiś sposób? Może koncert z udziałem poprzednich członków zespołu podczas Sabaton Open Air byłby odpowiedni?

JOCKE: Pomysł nie jest zły, ale obawiam się, że niewykonalny – niektórzy z naszych dawnych kolegów nawet nie zajmują się już muzyką, więc jakiekolwiek próby namówienia ich do udziału w takim rocznicowym koncercie mogłyby spalić na panewce. Myślę natomiast, że całe nadchodzące festiwalowe lato będzie swego rodzaju celebracją naszego jubileuszu – tym bardziej biorąc pod uwagę, jak fantastyczną scenę przygotowujemy na zbliżającą się trasę The Great Tour. Mamy nową, zapierającą dech w piersiach oprawę, przygotowaliśmy nawet nowy zestaw strojów scenicznych – część z nowych rzeczy można było zobaczyć już na początku maja w czeskim Pilźnie. Działo się tam tyle nowych, ekscytujących rzeczy, że bałem się, iż popuszczę w gacie z obawy, że coś pójdzie nie tak – a nie było tam nawet połowy elementów oprawy koncertu, które szykujemy na lato! Poza tym, będzie okazja, by obok nowych utworów, z których kilka ukaże się jeszcze przed premierą albumu, zaprezentować też kilka dawno niegranych i być może zaniedbanych przez nas kawałków, które nasi najzagorzalsi fani uwielbiają – choćby „The Price Of Mile”, który w najbliższym czasie na pewno będzie często obecny w naszych setlistach. Będziemy zmierzać do tego, by jak najwięcej takich zapomnianych kawałków pojawiało się na naszych koncertach, bo wiemy, że to sprawi naszym fanom dużą przyjemność. Poza tym, będzie jeszcze więcej efektów specjalnych, niż zwykle: na samo „Ghost Division” przewidziane jest 163 elementów pirotechniki, i to nie licząc miotaczy ognia! Naprawdę mocno spanikowałem, jak zobaczyłem listę finalną tego, co nas samych czeka tego lata na koncertach!

MATEUSZ: Wielkimi krokami zbliża się wasz występ podczas Mystic Festival w Krakowie. Czego mogą spodziewać się fani Sabatonu, którzy wybiorą się na tę imprezę? Co dla Was samych będzie znaczył występ na niej w roli headlinera – w otoczeniu tylu innych znamienitych zespołów?

JOCKE: Jeśli chodzi o to, czego powinni oczekiwać fani – to wystarczy, że spojrzą na zdjęcia z Pilzna i będą mieć ogólny ogląd na to, co zobaczą w Krakowie. Oczywiście, każdy koncert jest inny, a w Pilźnie, jak już wspominałem, nie zaprezentowaliśmy wszystkiego – więc na pewno na Mystic Festivalu będzie parę  niespodzianek. To wszystko zależy też od tego, jak duża będzie scena podczas tej imprezy – zobaczymy po prostu, ile się na niej zmieści. O wszystkim zadecyduje nasz szef produkcji w dniu koncertu – na zasadzie, że „scena jest długa na 32 metry, co oznacza, że możemy wcisnąć na nią to, ale czegoś innego już nie”. Zawsze o ostatecznym obrazie show decydują tego typu techniczne detale. Ale na pewno z wizualnego punktu widzenia wszystko będzie wyglądało inaczej, niż na naszych dotychczasowych koncertach w Polsce. A jeśli chodzi o kwestie emocjonalne – szczerze mówiąc, zawsze w Polsce spędzamy fantastyczne chwile. Kiedy zobaczyłem line-up Mystic Festivalu, pomyślałem: „czemu, do cholery, nie mogę przyjechać tu jeden dzień wcześniej?!”. Chętnie zobaczyłbym na żywo pozostałe kapele – zestaw jest naprawdę imponujący! Jest coś dla ludzi, którzy lubią ostrzejsze granie, jest i dla tych, którzy cenią nieco lżejsze brzmienia, dla młodszych i dla starszych – ale wciąż w jakiś sposób jest to ze sobą na tyle mocno powiązane, że przy żadnym z wykonawców nie zastanawiasz się: „co on tutaj robi?!”. Szczerze mówiąc, nie widzę sensu w robieniu festiwali, które próbują łączyć artystów z kompletnie przeciwnych muzycznych światów. Najpierw na scenę wchodzi jakiś metalcore’owy zespół, a po nim Beyoncé. Co za bullshit! Na przykład dla mnie granicą mocnego brzmienia jest Amon Amarth – raczej nie słucham nic, co byłoby cięższe od ich twórczości. Z drugiej strony słucham mnóstwo rockowej klasyki, ale od czasu do czasu na playliście pojawia się też ABBA (śmiech). W Krakowie będzie oczywiście pewien rozstrzał stylów, ale na tyle nieduży, że każdy, kto się wybierze na ten festiwal, raczej będzie w stanie pójść na dowolny występ i wciąż być zadowolonym z tego, co widzi i słyszy. O ile ktoś jest na co dzień fanem hard rocka i metalu, to powinien się wybrać na Mystic Festival – bo dawno nie było w Polsce równie fajnego zestawu artystów na jednej imprezie!

MATEUSZ: Wiemy, że wkrótce po zakończeniu letnich festiwali wyruszacie na podbój Ameryki w towarzystwie zespołu Hammerfall, ale z całą pewnością Europejczycy – w tym Polacy! – już nie mogą się doczekać Waszych kolejnych koncertów w klubach i halach! Czy jest szansa, że już niedługo ponownie zawitacie do Polski?

JOCKE: O, to jest podchwytliwe pytanie! (śmiech). Niestety, przed zakończeniem występów na festiwalach nie możemy nic konkretnego na ten temat powiedzieć – bo organizatorzy tych festiwali by się na nas trochę mogli obrazić. Mogę jednak coś obiecać bez zdradzania szczegółów: chociaż trudno nazwać nas najmądrzejszymi ludźmi na tej planecie, i sami się za takich absolutnie nie uważamy, to jednak jakoś strasznie głupi z pewnością też nie jesteśmy – a na pewno na głupich byśmy wyszli, gdybyśmy nie uwzględnili Polski w naszych planach na kolejną trasę. Wszystkiego dowiecie się już wkrótce!

MATEUSZ: Na koniec tego wywiadu – czy jest coś, co chcielibyście powiedzieć od siebie Waszym lojalnym polskim fanom?

JOCKE: POLSKA, DZIĘKUJĘ BARDZO! [po polsku – przyp. red.]. Dzięki za każdą wspaniałą chwilę, jaką spędziliśmy w tym kraju. Jeśli się nie mylę, po raz pierwszy graliśmy w Polsce w 2007 roku – i od tamtej pory za każdym jednym razem nas tu fantastycznie przyjmowano. Niezależnie od tego czy graliśmy jako support dla Theriona, czy jako headlinerzy – i czy graliśmy dla osiemdziesięciu, czy dla kilku tysięcy ludzi – zawsze były to zajebiste koncerty, właśnie dzięki temu, jak bawiliście się razem z nami. Bywało, że nawet mieliśmy problemy, żeby słyszeć samych siebie, bo tak głośno śpiewaliście razem z nami! (śmiech). Dzięki za te tony cudownych wspomnień, które stąd zawsze przywożę!

PÄR: Polska zawsze będzie zajmować specjalne miejsce w naszych sercach. 45 minut zajęło mi opowiedzenie historii bitwy pod Wizną na potrzeby poświęconego jej odcinka Sabaton History Channel. Pani reżyser wzruszyła się niemal do łez, słuchając mojej opowieści, i powiedziała, że nie pamięta, by ktoś opowiadał o czymś z takimi emocjami, jak ja o tej bitwie. Odpowiedziałem, że to dlatego, że Polskę i Sabaton łączy naprawdę wyjątkowa relacja, a „40:1” jest piosenką, od której niejako zaczęła się nasza wspólna przygoda. Ona na to, że rozumie – ale rozgadałem się na 3 kwadranse, a wykorzystane z tego zostanie maksymalnie 4-5 minut! Polska miała nam zawsze wiele do zaoferowania, nie tylko swą arcyciekawą historię, i myślę, że o naszej wzajemnej relacji – przyjaźni między Sabatonem i jego polskimi fanami – spokojnie mogłaby powstać odrębna książka!